BURG KLARENBECK
We moeten de burcht midden in het dorp laten!
Op zoek naar sporen van de vrijwel vergeten Burcht Klarenbeck in Nütterden
Van de „Zeven Bronnen“ tot de „Bausenhof“
Het ontstaan van de burcht Klarenbeck is nauw verbonden met de geschiedenis van het dorp Nütterden.
In de jaren 720 schonk Ebroin, graaf in de Düffelgau, goederen aan de St. Petrus-
De grafelijke schenking in Nitri omvatte drie keuterijen met hun horige bewoners en de hoofdhoeve met erf en landerijen. Volgens de historicus Friedrich Gorissen bestaat er geen twijfel aan de ligging van de Saalhof en de bijbehorende keuterijen. De hoofdhoeve is de huidige Bausenhof op de linker oever van de klaren Beeke, de keuterboederijen liggen verder stroomopwaarts langs de beek die ontspringt bij de Zeven bronnen, de „Sieben Quellen“ in het Reichswald.
De „Klare Beeke“ vormde de grens tussen het Kranenburgse en het Kleefse land, waarbij de molenvijver bij het graafschap Kleef gerekend werd. Aangezien het land van Kranenburg na 1260 overging naar een zijtak van de Kleefse graven, was het voor de laatsten van belang een versterking te bouwen aan de monding van de Klaren Beeke. Volgens Gorissen moet dit voor het einde van de 13e eeuw zijn gebeurd.
De eerste bekende schriftelijke verwijzing naar Kasteel Klarenbeck staat in een oorkonde van 28 april 1300, toen Johannes de Clarenbeke, schrijver in de kanselarij van graaf Dietrich van Kleef, een altaar schonk in Huis Klarenbeck. De schenker is vernoemd naar zijn woonplaats Klarenbeck.
Op de kadastrale kaart van Kleef uit 1734 is Huis Clarenbeeck weergegeven als een viervleugelig complex met een binnenplaats en omgeven door een slotgracht. De ingang van het kasteel is aan de noordwet-
Detail van kaart uit Christian Sgrooten Atlas Bruxellensis van 1573
Eigenaren en bewoners van de Burg Klarenbeck.
De Burg Klarenbeck heeft in zijn meer dan 500-
Na de plundering en vernieling van het kasteel in de 18e eeuw, onder andere door Franse troepen die van hieruit Nijmegen belegerden, werden de bezittingen van Klarenbeck verkocht aan diverse belangstellenden.
Tegenwoordig is er niets meer over van het kasteel. Alleen de oude, metersdikke funderingsmuren bevinden zich nog onder het gras op het terrein van de Bausenhof.
Graaf Dietrich von Kleve, ca. 1256/57
(† 4 oktober 1305)
1300: De eerste bewoner van Kasteel Klarenbeck die we van naam kennen is Johannes de Clarenbeke. Hij was een schrijver in dienst van graaf Dietrich von Kleve.
Wapen van de Graven van Bentheim
1344: Didderik van Benthem (Bentheim) wordt beleend met het kasteel Klarenbeck. 1399 Gertrud van Benthem, zuster van Didderik en weduwe van ridder Heinrich van Apelteren, verkoopt haar erfrechten op het landgoed en de heerlijkheid Klarenbeck aan graaf Adolf II van Kleef.
Graaf Adolf II, vanaf 1417 Hertog van Kleef
(* 2 augustus 1373, † 23 september 1448)
In 1438 werd Johann von Kleve, genaamd Blankenstein, de onwettige zoon van Adolf II, beleend met de boerderij bij Klarenbeck, met alle bijbehorende landerijen.
Johann van Blankenstein is in zijn eerste huwelijk getrouwd met Jutta van Apelteren (1438), in zijn tweede huwelijk met Margareta van Apelteren (1442).
Hertog Johann I van Kleef
(* 14 januari 1419, † 5 september 1481)
In 1474 draagt Hertog Johann I de rechten die Johann van Blankenstein en Margareta van Apelteren hadden op de landgoederen van Klarenbeck, over op de dochters Maria en Margaretha van Blankenstein, als gemeenschappelijk eigendom.
Familiewapen Smulling
1487: Maria van Blankenstein trouwde met Derik Smulling.
Familiewapen van Eyll
Margaretha van Blankenstein trouwt rond 1492 met Allard van Eyll. Zij overlijden kinderloos.
Beiden werden begraven in de St. Lambertuskerk in Donsbrüggen. De grafsteen van Allard van Eyll, die in 1532 stierf, staat er nog steeds.
Familiewapen von Selbach
1535: „Jutta“, de dochter van Maria van Blankenstein en Derik Smulling, getrouwd met Johan Selbach, verkrijgt de rechten op Gut Klarenbeck. Via haar zoon Henrick gaan de rechten over op diens dochter Judith, die in 1561 trouwde met Johann von Lützenrath.
Familiewapen von Lützenrath
De familie von Lützenrath heeft vervolgens voor langere tijd de Burg Klarenbeck en bijbehorende landgoederen als leen in bezit.
1596: Johann von Lützenrath
1633: Christoffel von Lützenerath
1654: Johann Reinhard von Lützenrath
1667/72: Margaretha Odilia von Lützenrath
Familiewapen von Brabeck
In 1691 wordt Franz Dietrich von Brabeck door zijn huwelijk met Odilia Margaretha von Lützenrath eigenaar van Klarenbeck. In 1720 is het Franz Christian von Brabeck.
Familiewapen von Rappard
Franz Christian von Brabeck verkoopt Klarenbeck aan de Kleefse „Kriegs-
Carl Anton von Rodenberg wordt eigenaar van de burcht Klarenbeck (1736-
Oprichting van het initiatief „Projekt Burg Klarenbeck“
In de zomer van 2018 werd de werkgroep "Project Burg Klarenbeck" opgericht, sinds 2019 geïntegreerd in de vereniging Mosaik -
Vijf in geschiedenis geïnteresseerde burgers besloten samen te werken aan de bijna vergeten geschiedenis van de burcht Klarenbeck, die op het terrein van de Bausenhof stond. Vele discussies en onderzoeken waren nodig om een duidelijk beeld te krijgen van de voormalige waterburcht. Stap voor stap kwamen interessante feiten aan het licht.
Een recente foto van de voormalige Elsenhof, die sinds het begin van de 19e eeuw "Haus Klarenbeck" wordt genoemd. Sinds 1976 woont hier de beeldhouwer Dieter von Levetzow.
Bodemvondsten (vermoedelijk Siegburger aardewerk uit de 15e tot 16e eeuw, een koperen ketel uit de 18e eeuw en talrijke scherven) die in 1979 zijn gevonden tijdens opgravings-
Opgravingen op het terrein van de kasteel Klarenbeck, 4 augustus 2018
In 2018 werd op de plaats van de voormalige locatie van het kasteel deze Spaanse munt uit 1579 gevonden. Hij is geslagen in Utrecht onder Filips II van Spanje.
Tekening van kasteel Klarenbeck in een beschrijving van de „Vorstendommen Cleve, Marck en Berg“ (na 1723).
Met behulp van de georeferentiemethode kon in augustus 2019 landmetersbureau Diedenhoven uit Goch de plaats van het voormalige kasteel Klarenbeck op het terrein van de Bausenhof exact bepalen.
Dit informatiepaneel werd gemaakt met steun van Karl Dercks, Nütterden, Mosaik -
© 2021 MOSAIK -
Detail van Kleefse Kadasterkaart van 1734